فولاد خشکه هوایی یا در واقع تندبر (high speed steel) که معروف به HSS نیز هستند جزء فولاد های ابزار دسته بندی می شوند که انواع مختلفی دارند که از انواع آن می توان به 1.3255 – 1.3265 – 1.3207 – 1.3343 و ... که از ویژگی های آن به درصد های بالای عناصرV – W – MO – Cr – C- CO ذکر کرد که باعث بالا رفتن مقاومت به سایش و برش می گردد از این رو در ابزار های برشی از جمله تیغه یا مته های سوراخ کاری بسیار کاربرد دارند. این دسته از فولاد های عناصر کربن و تنگستن و کروم بسیار بالا دارند ولی عنصر کبالت در بعضی از گرید ها از جمله 1.3255 وجود دارد و در بعضی از گرید ها نیز وجود ندارد.
برندگی مهمترین ویژگی فولادهای تندبر یا خشکه هوایی است و برجسته ترین ویژگی فولاد های تندبر، دلیل نام گذاری این نوع فولاد است. فولادهای خشکه هوایی (تندبر ) اصولاً برای برش «رنده‌های تراش» به کار می‌روند و علاوه بر کربن، ممکن است شامل عناصر دیگری نیز باشند از قبیل تنگستن، مولیبدن، کروم، وانادیوم و کبالت باشند. در کلیه استانداردهای فولاد تندبر، علاوه بر عناصر مشترک در فولادها، عناصری نظیر کبالت، کروم، مولیبدن، وانادیوم و تنگستن نقش فوق العاده خود را در ساختار فولاد ایفا کرده و فولادهای تندبر با خواص برندگی و تراش دهی پدید آمده اند.در فولاد خشکه هوایی از کربن برای حفظ سختی در درجه حرارت بالااستفاده می شودو از وانادیم برای افزایش استحکام و مقاومت به سایش آهن وهمچنین از کروم نیز به عنوان عامل بهبود چقرمگی (Toughness) و مقاومت در مقابل سایش.از فولاد تندبر برای تراش، فرزکاری و برش کاری بر روی اجسام سخت استفاده می شود. فولاد های تندبر با دارا بودن سختی (به طور میانگین) 60 تا 70 راکول در گروه سخت ترین فولاد های آلیاژی جای گرفته اند.
نوع اول:
برای ساخت تیغچه - فرز - برقو - حدیده - قلاویز - ماتریس - قلم تراش و غیره مخصوص کار روی آهن - فولاد - چدن های مختلف و مواد سخت دیگر ٬ مقاوم در مقابل ضربه و اصطکاک بدون مواد خنک کننده هم خوب است.
S600
انواع فولاد تندبر (خشکه هوایی)
فولاد 1.3343 (S600)
فولادهای تندبر یا HSS (خشکه هوایی) مخفف High-Speed Steels ، جزو موادی هستند که در ساخت ابزارهای برشی کاربرد دارند. این ابزارها در ماشینهای برشی مثل فرز و تراش استفاده میشوند. عمده ترین استفاده از فولاد های تندبر ، فولادهایی است که شامل %18تنگستن ، 4% کروم و 1 % وانادیوم است.فولادهای تندبر، که شامل 18 درصد تنگستن یا مولیبدن که به منظور افزایش سختی حرارتی ابزار استفاده میشوند و همچنین 4 درصد کروم که برای افزایش استحکام ابزار در برابر تغییر طول استفاده میشود.همچنین 1 درصد وانادیوم که به منظور افزایش مقاومت ابزار در برابر خوردگی استفاده میشود.فولادهای تندبر تنگستن مولیبدنی با چقرمگی و خواص برشی عالی برای پهنای وسیعی از صنایع کاربرد دارد. فولاد S600 بوهلر تحت گرید مخصوصی به نام ISORAPID تولید شده و برای استفاده برای انواع ابزار کار قابل دسترس می باشد.
کاربردهای فولاد S600در صنایع مختلف :
ابزارهای خان کشی
مته مارپیچ
تیغه های فرز
تیغه های اره های دوار
دمای فرجینگ ( Forging) :900-1100
دمای آنیلینگ ( Annealing) : 770-840
دمای سختی پذیری( Hardening) : 1190-1230
محیط خنک کردن (Quench) : روغن- حمام نمک – هوا
دمای برگشت ( Tempering) : 540-570
دماها برحسب سانتی گراد می باشد.
فولاد 1.3355 (S200)
در فولاد S200 با توجه به درصد تنگستن میتوان به نقش مهمی که این عنصر در کاربردهای این فولاد نقش دارد اشاره کرد. تنگستن کاربرد زیادی در تولید فولادهای ابزار دارد و اخیرا در تولید فولادهای آلیاژی مقاوم در برابر حرارت نیز استفاده می شود. سختی پذیری را بالا می برد و کاربیدهای مقاوم در برابر سایش ایجاد می کند . و مهمتر از اینکه از افت سختی در دماهای بالا که امری رایج در نوک ابزار است جلوگیری میکند.
کاربردهای اصلی :
ابزارهای خان کشی
مته مارپیچ
تیغه های فرز
تیغه های اره های دوار
دمای آنیلینگ ( Annealing) : 770-840
دمای سختی پذیری( Hardening) : 1240-1280
محیط خنک کردن (Quench) : روغن- حمام نمک – هوا
دمای برگشت ( Tempering) : 540-570
دماها برحسب سانتی گراد می باشد.
فولاد 1.3243 (S705)
وجود عنصر کبالت در فولاد S705 باعث موجب استحکام مکانیکی فولاد در برابر دمای بالا می شود. و در دمای بالا مانع رشد دانه های کریستالی میشود. که باعث افزایش مقاومت برگشت و استحکام گرم می شود.
کاربردهای اصلی :
ابزارهای خان کشی
مته مارپیچ
تیغه های فرز
تیغه های اره های دوار
دمای فرجینگ ( Forging) :900-1100
دمای آنیلینگ ( Annealing) : 770-840
دمای سختی پذیری( Hardening) : 1190-1230
محیط خنک کردن (Quench) : روغن- حمام نمک – هوا
دمای برگشت ( Tempering) : 540-570
دماها برحسب سانتی گراد می باشد.
انواع دیگر از فولاد خشکه هوایی :
فولاد 1.3207 (S700)
فولاد 1.3255 (S305)
فولاد 1.3243 (S705)